Trong số những phương pháp làm đẹp hiện đại ngày nay, chắc hẳn chị em phụ nữ đều nghe nói đến “uống Collagen”. Tuy nhiên, “bổ sung collagen đường uống thật sự có tác dụng không?” lại là vấn đề gây ra nhiều tranh cãi trong ngành chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp.
1. Collagen có tác dụng gì?
Collagen là protein dạng sợi chiếm từ 25-30% tổng khối lượng protein của toàn cơ thể, và là thành phần chính của chất nền ngoại bào. Chức năng của collagen là liên kết các mô, tạo mô hình cấu trúc cho các mô, bảo vệ cơ học và nuôi dưỡng mô. Collagen cũng thúc đẩy quá trình tái tạo và bắt đầu chữa lành vết thương thông qua việc kích hoạt các tế bào viêm và mạch máu mô. Collagen đã được chứng minh là có khả năng kích thích các yếu tố tăng trưởng tạo mạch, di chuyển và tăng sinh tế bào biểu mô, dẫn đến tái tạo biểu mô.
Vai trò của collagen với mô được ví như xi-măng trong xây dựng 1 ngôi nhà. Ở da, collagen nằm ở lớp bì, cùng với elastin tạo thành mạng lưới mang lại độ đàn hồi và săn chắc cho làn da, giúp làn da trẻ trung và dẻo dai hơn. Cơ thể động vật có xương sống có 28 loại collagen đã được xác định và mô tả; trong đó, collagen ở da thuộc loại I và III.
Thật không may, quá trình sản xuất collagen tự nhiên của cơ thể sẽ chậm lại khi bạn bước sang tuổi 20 và mỗi năm, lượng collagen trong cơ thể sẽ mất đi khoảng 1-1,5%. Đến khi 40 tuổi, hầu hết chúng ta sẽ mất khoảng 50% lượng collagen trong da. Quá trình giảm collagen có thể nhiều và nhanh hơn khi có tác động của các yếu tố: tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, hút thuốc lá, uống rượu bia, tiêu thụ nhiều đường, stress, mất ngủ, ít vận động, di truyền, nội tiết tố và 1 số bệnh lý. Đặc biệt là khi phụ nữ bước vào tuổi mãn kinh. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến các nếp nhăn và sự thiếu săn chắc, chảy xệ ở làn da của phụ nữ trung niên.
Nếu bạn có thói quen bôi kem chống nắng và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tuân thủ lối sống lành mạnh, cân bằng thì sẽ ít bị giảm collagen sớm. Tuy nhiên, để có thể bù đắp lượng collagen đã mất và làm chậm quá trình giảm collagen thì việc bổ sung collagen đường uống đóng vai trò rất quan trọng.
2. Cơ chế hoạt động của collagen đường uống
Collagen ngoại sinh dạng uống dùng trong thẩm mỹ là các collagen thủy phân có trọng lượng phân tử thấp được sản xuất từ da và mô liên kết của động vật trên cạn (bò, heo, gà) hoặc từ biển (cá, sứa, …). Collagen uống trong làm đẹp chủ yếu là collagen type I và III, trong đó type I thường dùng nhất do đặc tính tương thích sinh học với cơ thể. Uống Collagen có tác dụng tích cực trong việc bổ sung collagen cho cơ thể và chống lão hóa da một cách an toàn.
Collagen uống khi vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến quá trình thay đổi ngoại bào trong quá trình tổng hợp collagen trong da, kích thích sản xuất collagen và thúc đẩy tốc độ đổi mới da. Các acid amin trong collagen không phù hợp với các acid amin trong các loại protein khác, vì vậy cung cấp collagen đường uống là cần thiết.
Những thay đổi của da, tóc và móng khi bổ sung đủ collagen đường uống là:
- Da săn chắc hơn, ẩm mượt hơn, giảm nếp nhăn, sáng màu hơn, khỏe hơn, ít bị mụn hơn.
- Cải thiện tình trạng da sần vỏ cam.
- Vết thương nhanh lành hơn.
- Tóc ít rụng, mọc nhanh, tăng kích thước và mật độ nang tóc.
- Móng giảm gãy, trở nên dày, chắc và khỏe.
Khi so sánh với việc sử dụng collagen được bổ sung dưới dạng kem thoa, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng: Việc dùng collagen bằng đường uống sẽ giúp tăng cường tác dụng collagen với da hơn nhiều lần. Điều này là do collagen bằng đường uống có thể tác động vào các lớp sâu hơn của da, nhắm vào lớp bì, vốn là nơi xảy ra sự mất mát collagen. Trong khi đó, các loại kem bôi da chỉ có xu hướng tác động chủ yếu đến lớp biểu bì – lớp da trên cùng. Những cải thiện có thể nhìn thấy được với kem chủ yếu là do tăng cường hydrat hóa, thúc đẩy lành thương tốt hơn, chứ không phải do những thay đổi cấu trúc sâu hơn đạt được khi bổ sung collagen đường uống.
Collagen đường uống hiện nay có 4 dạng chính sau:
- Dạng viên;
- Dạng bột;
- Dạng rau câu;
- Dạng nước.
Mỗi dạng có ưu và nhược điểm riêng. Bạn có thể cân nhắc lựa chọn dạng uống phù hợp với sinh hoạt và tài chính của mình. Liều collagen peptide có hiệu quả cần bổ sung mỗi ngày là 2.5-15g. Liều lượng dùng tùy theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Tuy nhiên, collagen được lựa chọn nên có nguồn gốc rõ ràng, thương hiệu uy tín, có kiểm định, chứa ít đường và có kết hợp thêm các thành phần chống oxy hóa như: Vitamin C, chiết xuất dương xỉ, chiết xuất lựu, glutathione, hyaluronic acid, coenzyme Q10.
3. Khi nào nên bắt đầu uống collagen?
Phụ nữ và nam giới đều cần bổ sung collagen và việc này nên bắt đầu càng sớm càng tốt. Thời điểm uống collagen lý tưởng nhất nên từ 20-25 tuổi để đạt được kết quả tốt nhất. Mặc dù hiệu quả còn phụ thuộc vào mục tiêu và lối sống của mỗi người, nhưng nhìn chung việc uống collagen ở độ tuổi ngoài 20 có tác dụng phòng ngừa quá trình lão hoá da tất yếu sẽ xảy ra trong tương lai.
Các nghiên cứu về collagen đến nay vẫn cho thấy collagen đường uống (thực phẩm chức năng) là an toàn và hiệu quả, chưa ghi nhận tác dụng phụ. Quá trình sản xuất collagen chủ yếu có nguồn gốc từ động vật trên cạn hoặc dưới nước (thường là bò, cá) nên có thể sẽ không phù hợp với người ăn chay và những người có cơ địa dị ứng với các thành phần trong collagen uống. Tuy nhiên, với các đối tượng như: phụ nữ có thai, bệnh nhân đang có bệnh lý, thì chưa có công trình nghiên cứu nào ủng hộ độ an toàn với các đối tượng này. Vì vậy, các đối tượng này muốn dùng collagen thì cần có sự tham vấn của bác sĩ và cân nhắc giữa lợi ích-nguy cơ khi dùng.
Để nhận thấy hiệu quả của collagen uống cần thời gian dài, nhanh nhất là 1 tháng, trung bình là 3 tháng, có thể dài hơn đối với những người thiếu hụt nhiều collagen, nên bạn không nên nôn nóng, vội vã khi dùng. Hiệu quả của collagen sẽ ngày càng củng cố theo thời gian bổ sung collagen. Cần có sự kiên trì để đạt được hiệu quả tốt. Thời gian uống collagen tốt nhất là buổi sáng, khi bụng đói, trước khi ăn sáng 30 phút.
Để ngăn ngừa lão hóa và giúp tăng tác dụng của collagen uống, bạn nên thực hiện:
- Bổ sung thêm Vitamin C để giúp collagen ngoại sinh có thể hấp thụ và phát huy tác dụng trong cơ thể.
- Sử dụng collagen đều đặn.
- Tránh ánh nắng trực tiếp và thoa kem chống nắng mỗi ngày.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Tránh thức khuya.
- Không hút thuốc lá, không uống rượu bia.
- Hạn chế tiêu thụ đường.
Tóm lại, collagen có tác dụng gì cho da đã được chứng minh. Việc sử dụng các loại thức uống collagen đúng cách và đúng thời điểm sẽ giúp làn da kéo dài vẻ tươi trẻ, rạng ngời. Tuy nhiên, bạn cũng cần phải nhớ rằng, các thức uống collagen không phải là sự thay thế hoàn toàn cho 1 lối sống lành mạnh và cân bằng đâu nhé.
